Aşkı tüm varlığıyla hisseden ve arzu eden Züleyha ile insanın nefsine hâkim olmasının yeryüzündeki temsilcisi sayılabilecek Yusuf’un hikâyesi ilk olarak Tevrat’ta işlenmiş, hikâyelerin en güzeli (ahse-i kısas) olarak Kuran’da da yer bulmuştur. 16. yüzyılın en önemli mesnevi şairlerinden biri olan Yahya Bey’in Yusuf ile Züleyha’sı, benzerleri arasında en başarılı örnektir. Birbirinden ilginç olayların yaşandığı; mucizelerin ve kerametlerin art arda görüldüğü eserde Züleyha’nın aşkı, Yusuf’un sabrı ve iradesi başattır.