1850‘lerde Avrupa kıtasında tarihsel sürecin içeriğini belirleyen emperyalizm değil, burjuva ulusal kurtuluş hareketleriydi. İlerlemenin kaynağında, burjuvazinin feodal ve mutlakiyetçi güçlere karşı hareketi vardı. Fakat artık, nesnel tarihsel durumun ‘belirleyici‘ özellikleri değişmiştir ve ulusal kurtuluş için çabalayan sermayenin yerini uluslararası, gerici ve emperyalist finans kapital almıştır.