Servet-i Fünûn edebiyatında diğer edebî türlere göre daha az rağbet gören edebî tür tiyatrodur. Bunun nedenlerinden biri de siyasi iklim ve denetimdir. Tiyatroya zamanla ilginin artmasında dilin sadeleşmesi ve yazılan eserlerin sahneye uygunluğunun büyük payı vardır. Safveti Ziya’nın İzâh ve İstizâh eseri, ironik bir dille millet adına sorumluluk üstlenen ve nazırlık (bakanlık) yapanların bilgisizliklerini, ahlâkî zaaflarını ve acınacak hâllerini sergileyen bir piyestir. Piyeste, ayrıca kişisel ve ailevi çıkarlar için sosyal yapının nasıl tahrip edildiği de sergilenir.