Modern İslâm düşüncesi üzerine kafa yoranların modernleşmenin fikri zeminine yerleştirdiği unsurlardan birisi hiç şüphesiz Vehhâbî hareketidir. Bu hareket İslâm dünyasında ve Türkiye’de umumiyetle, Vehhâbîliği dinî tecdit hareketi olarak değerlendiren Batılıların bakışaçılarına bağlı kalınarak ele alınmış, Osmanlı müelliflerinin görüş zaviyeleri ise paranteze alınarak görmezden gelinmiştir. Halbuki İslâm dünyasındaki modernleşme hâdisesini etraflı bir şekilde değerlendirerek tanımlayabilmek için Osmanlıların Vehhâbîlik tasavvurundan müstağni kalmanın imkânı ve izahı aslında yoktur. Modernleşme hadisesinin Osmanlı ikliminde sebep olduğu problemleri büyüten, derinleştiren etkenlerden biri olması hasebiyle siyasî çerçevede Vehhâbîlik hareketi modernleşme hâdisesi için başlangıç merhalelerinden biri kabul olabilir. Modernleşme devrinde savunulan ve tecrübe edilen fikirlerin hiç şüphesiz Vehhâbîliğe uzatılabilecek pek çok tarafları vardır. Ancak son dönem Osmanlı düşünürlerinin Vehhâbîlik telakkisinin, bu başlangıcın ayrılmaz bir parçası olarak addedilmesi gerektiği de meydandadır.