Bir roman ne zaman başlar? Bu soru, neredeyse ‘insan embriyosu ne zaman bir insana dönüşür?’ sorusu kadar cevap vermesi zor bir sorudur. Bir romanın oluşturulması kesinlikle onun ilk kelimelerinin yazılması ile başlamaz. Çoğu yazar ancak bir roman zihnine girmişse, o zaman bazı taslak çalışmalar yapar. Birçoğu da, olay örgüsünün diyagramını yaparak, karakterlerinin özgeçmişlerini derleyerek ve kompozisyon sürecinde kullanılacak fikirleri, yerleri, durumları, şakaları not alarak haftalarca aylarca dikkatle romanın temelini hazırlar. Her yazarın kendine ait yazma tarzı vardır. Henry James, The Spoils of Poynton için neredeyse bitirdiği romanı kadar uzun ve ilginç notlar almıştı. Muriel Spark’ın yeni bir roman tasarımı üzerine uzun süre düşündüğünü ve tatminkâr bir başlık ve açılış cümlesi aklına gelene kadar da yazmaya başlamadığını biliyorum. Fakat, okuyucu için roman her zaman bir açılış cümlesi ile başlar (elbette roman yazarının orijinal olarak yazdığı ilk cümle bu olmayabilir). Ve sonraki cümle ve bundan sonraki cümle... ‘Ne zaman bir romanın başlangıcı biter?’ sorusu cevaplaması zor bir başka sorudur...