“Coğrafya kaderdir” der İbn-i Haldun. İnsanlar yaşadığı yerleri ve şartları seçemezler. İçine doğarlar. Ortadoğu, tarih boyunca hep bir keşmekeşi, hep tarifsiz bir acıyı, karanlık bir kederi, hiç bitmeyen ölümü, kan deryasını, katı töreleri ve siyasal mücadeleyi çağrıştırır.