Bu çalışma, 93’ Harbi ve Ayastefanos-Berlin konferanslarıyla doğan Ermeni (nüfus) meselesinin 1920 Moskova ve 1923 Lozan Anlaşmalarıyla ‘hall’inin tarihini incelemektedir. Kuşkusuz bu tarihin ‘hayati’ dönüm noktasını Ermeni meselesinin bir iç mesele olarak halli anlamına gelen 1915 tehcir kanunu ve yaşanan katliamlar oluşturmaktadır. Meselenin anılan anlaşmalarla hallinde uluslararası ‘zımni’ mutabakat da önemli rol oynadı. 1878’den 1923’e kadar sınırlar neredeyse değişmeden kalırken, Anadolu Ermeni nüfustan arındırılır.