Divan şiirinde en çok sözü edilen güzel kadının ağzı dişleri dudakları yanakları ve saçlarıdır. Burada yan bakış manasına gelen gamzenin dışında kalanlar o devrin kadınının en çok görülebilen uzuvlarıdır. Bu uzuvların her birisi belli bazı eşya ve mefhumlara benzetilmiş bu benzetmelerden ve uzuvların münasebetlerinden fevkalade mısralar ve beyitler meydana getirilmiştir. Bu uzuvlarla bazı din, savaş ilm-i hücum efsane hatta bahriye mefhum ve motifleri arasında dikkat çekici alakalar kurulmuştur. Hatta denilebilir ki kadın güzelliği ile alaka kurulmayan hiçbir konu yoktur. Bu durum elbette kadının Türk cemiyetindeki yeri ve önemi için ayrı bir ölçüdür.